Na grafikach migawka codzienności – realia opieki zdrowotnej w Łodzi końca XIX wieku.
Ogólnie rzecz biorąc, w końcu XIX wieku formy opieki lekarsko-zdrowotnej w Królestwie Polskim można podzielić na dwie kategorie:
Organizowane i zapewniane przez państwo
Organizowane przez samo społeczeństwo (lekarzy-społeczników, inteligencję i Kościół).
Państwo miało zapewnić ubezpieczenia społeczne i fabryczne w przemyśle, działalność szpitali fabrycznych, prewencję i zwalczanie chorób zakaźnych i wenerycznych oraz działalność sanitarną (policja lekarska), pozwalającą na prawidłowe funkcjonowanie życia społecznego.
Zupełnie poza zainteresowaniem władz rosyjskich pozostawała opieka nad ludźmi ubogimi, bezrobotnymi, nad ludnością wiejską, nad chorymi na gruźlicę i inne choroby tzw. społeczne, a także opieka nad dziećmi (zwłaszcza noworodkami i niemowlętami), nad dziećmi nieślubnymi i nad młodzieżą pracującą zawodowo. Władze nie zajmowały się też opieką nad kobietą w okresie ciąży, porodu i połogu.
Te luki i braki starały się wypełnić instytucje społeczne, dobroczynne i naukowe.
