Kategoria: Dziecko

Opublikowane w

Grób Stasia Peche na starym cmentarzu

Działo się w Piotrkowie drugiego / czternastego grudnia tysiąc osiemset dziewięćdziesiątego piątego roku o godzinie trzeciej po południu. Stawił się Władysław Wróblewski lat dwadzieścia trzy i Władysław Zalewski lat dwadzieścia sześć, obaj urzędnicy kantoru pocztowo-telegraficznego, zamieszkali w Piotrkowie i oświadczyli, że wczorajszego dnia o pierwszej po południu umarł w Piotrkowie na zakaźną chorobę Stanisław Peche […] lat dziesięć mający, syn Karola i Józefy z d. Zdzenickiej, małżonków Peche […].

Nie znalazłam informacji, jaka choroba zakaźna przerwała życie dziesięcioletniego dziecka, ale z dużym prawdopodobieństwem była to błonica. W tym czasie surowica antydyfteryczna dopiero zaczynała być dostępna.

Czytaj dalej „Grób Stasia Peche na starym cmentarzu”
Opublikowane w

Apuchtin, czyli rusyfikacja

Aleksandr Lwowicz Apuchtin zapisał się w historii jako rusyfikator sumienny i nadgorliwy, ale „gatunku bardzo powszedniego, nie tylko bez zdolności, ale i bez wprawy”. Robił wrażenie „nie wytrawnego i doświadczonego operatora, ale małomiasteczkowego felczera, który rżnie, kraje, nie pytając gdzie i jak, aby tylko jak najwięcej krwi upuścić i jak najdrożej za badaże policzyć”.

Pospolity czy nie – tej krwi upuścić zdołał. Jako kurator Warszawskiego Okręgu Naukowego Apuchtin odpowiadał za szkolnictwo w Królestwie Polskim w latach 1879-1897, a zatem jego wizja szkoły i wychowania naznaczyła całe pokolenie.

Nie bez przyczyn czas ten nazwano nocą apuchtinowską.

Aleksandr Lwowicz Apuchtin

Jak wyglądał Apuchtin?

„Niski, przysadkowaty, o pulchnej, czerwonej twarzy, krótkich strzyżonych włosach i siwych wąsach, ma twarz tak dobroduszną i poczciwą, że gotów jest rozczarować najzawziętszego nawet zwolennika fizjonomistycznej teorii„.

„Napuszona swoim dygnitarstwem i przeświadczeniem o swej misji dziejowej drobna postać we fraku, z szeroką wstęgą orderową przez ramię, z gwiazdą na piersi, z twarzą pomarszczoną, otoczoną siwą brodą z zimnym, przenikliwym spojrzeniem”.

Czytaj dalej „Apuchtin, czyli rusyfikacja”
Opublikowane w

Zabawki na Gwiazdkę

Za nami przegląd książek odpowiednich na gwiazdkowy prezent – teraz czas na zabawki. Jak stwierdził autor poradnika w „Tygodniu” (i trudno się z nim nie zgodzić) – „Największym nieprzyjacielem dziecka jest nuda, wynikająca z bezczynności”.

Tu właśnie otwiera się pole do popisu dla wszelkiego rodzaju zabawek. Niemniej jednak również zabawkom, podobnie jak wcześniej książkom, stawiano wymagania: powinny zapewnić więcej niż beztroską rozrywkę.

Pod wieloma względami dzieci w XIX wieku nie różniły się od dzisiejszych. Biegały, hałasowały, rozrzucały zabawki po całym domu, często je niszcząc. Ciągle w ruchu, ciągle czymś zajęte – „byle nie być bezczynnem, byle się nie nudzić”. Do rodziców należało wykorzystać tę naturalną żywotność i oczywiście ukierunkować.

Czytaj dalej „Zabawki na Gwiazdkę”
Opublikowane w

Co kupić na Gwiazdkę?

Co kupić na Gwiazdkę? Jak sensownie spełnić dziecięce marzenia, by radość z nowości nie skończyła się już kilka dni po świętach? Oto pytanie zadawane od pokoleń – a w grudniu 1882 roku na pomoc swoim czytelnikom wyruszył też piotrkowski „Tydzień”.

W dwóch kolejnych numerach ukazały się dość długie artykuły, pierwszy o książkach, drugi o zabawkach. Zestarzał się język, ale poruszone tematy, stawiane pytania, a przede wszystkim odpowiedzi chwilami brzmią zaskakująco współcześnie. Innym razem zaś bardzo zachęcają do polemiki… ;-).

Zacznijmy więc – jak sto trzydzieści dziewięć lat temu – od książek.

Czytaj dalej „Co kupić na Gwiazdkę?”