Sprawa Emilii Raczyńskiej o alimenty (1881)

W lutym 1881 roku w Warszawie zawrzało: pewna szwaczka, Emilia Raczyńska, ośmieliła się pozwać do sądu Adama Biernackiego, byłego wójta, właściciela dóbr Wielka Wola oraz Czyste i kamienicy w mieście, o uznanie ojcostwa oraz alimenty na rzecz ich wówczas sześcioletniej córki.

Wykorzystała w tym celu pewien kruczek prawny, który był możliwy w wyniku wprowadzenia w 1847 roku Kodeksu Kar Głównych i Poprawczych, oskarżając samą siebie z art. 1078 o nieprawe pożycie z Biernackim, w wyniku którego narodziła się ich córka.

W takim przypadku obojgu groziła kara „odesłania do władz duchowych dla upomnienia i nauki oraz pokuty kościelnej”. Teoretycznie władze kościelne mogły zastosować dodatkową karę w postaci osadzenia w wieży (lekkie więzienie) lub w klasztorze na okres od 6 miesięcy do roku, lecz zdaje się, że kary tej nie stosowano.

Dopiero skazanie w procesie karnym obojga winnych otwierało Emilii Raczyńskiej drogę do wystąpienia z pozwem cywilnym przeciwko ojcu dziecka o alimenty.

Prasa i opinia publiczna miały za złe Biernackiemu – bogatemu człowiekowi – że w wieku pięćdziesięciu lat, będąc mężem i ojcem kilku córek, dla kilkuset rubli wystawił i siebie, i uwiedzioną kobietę pod pręgierz. Najbardziej zaś oburzano się, że na kolanach skarżącej usiąść musiała ich sześcioletnia córka, która “z ust prokuratora, obrońców i świadków wysłuchała całej historii hańby swojej matki”.

Oburzony Aleksander Świętochowski pisał: “czyż jest coś bardziej szyderczego, jak widok sądu, w którym uwiedzona spowiada się ze swych grzechów i prosi o przyznanie jej od starego uwodziciela alimentów, on zaś osłonięty pancerzem kodeksu, zabraniającego poszukiwać ojcostwa, odbija wszystkie jej błagania i wyrzuty, a tymczasem owoc ich nieprawego związku, dowód winy, dziecko bawi się uśmiechnięte i na cienie ponurego dramatu rzuca blaski swej niewinności”.

Sąd nakazał Biernackiemu wypłacać skarżącej i jej dziecku dożywotnie alimenty w wysokości 600 rubli rocznie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *